ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΠΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ ΚΡΟΚΟΥ

ΠΑΤΣΙΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 

Γεννήθηκε τό 1930 στόν Κρόκο Κοζάνης ο πατέρας του Εμμανουήλ καί η μητέρα του
Ευθημία.Καροποιός τό επαγγελμά του.Παντεύτηκε τήν Παρασκευή Βογδοπούλου
καί απέκτησαν δύο παιδιά τόν Εμμανουήλ καί τόν Κωνσταντίνο.Ερασιτεχνικά
ασχολήθηκε μέ τήν μουσική παίζοντας στήν αρχή φλογέρα καί γκάϊντα,καί μετά
από μαθήματα κλαρίνου από τόν μουσικοδηδάσκαλο Δερίλα Αθανάσιο συνέχεισε
κάνοντας συγκρότημα μέ κάποιους συγχωριανούς του.Τόν Παρασκευά Πατσιλιά
Νταούλι,τόν Νικόλαο Κατσέλα Κορνέτα,καί τόν Εμμανουήλ Πατσιλιά Ακορτεόν.
Τό 1974 Γερμανικό συνεργείο ραδιοφωνικού σταθμού κάνοντας ενα οδοιπορικό
για τούς δεξιοτέχνες τού κλαρίνου στήν Ελλάδα επισκεύθηκαν καί τόν κρόκο,
ηχογραφώντας τό συγκρότημα τού Γιάννη,μερικά χρόνια αργότερα εκδόθηκε ενάς
δίσκος 33ων στροφών μέ τόν τίτλο Die virtuose Klarinette Griechenlands,
Δύο από τά μουσικά κομμάτια τού δίσκου αυτού ανείκουν στό συγκρότημα του.

ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΠΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ ΚΡΟΚΟΥ

ΚΥΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ( ΓΟΥΤΑΣ
Γεννήθηκε τό 1892 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς του ήταν ο Ιωάννης καί η Βασιλική Κύρου. Επισήμως στά δημοτολόγια εμφανίζεται ότι έκανε έναν γάμο.Κατά ομολογία όμως τού γιού του Ιωάννη φαίνεται ότι έκανε δύο γάμους.
Ο πρώτος γάμος έγινε μέ τήν Νίτσα τό γένος Βλάχου΄,από τόν οποίο απέκτησε μία κόρη τήν Βαϊα.
Ο επίσημος γάμος πού φαίνεται στά δημοτολόγια έγινε στίς 15-5-1929 μέ τήν Ιωάννα τό γένος Μπέμπα από τήν Κάτω Κώμη,από αυτόν τόν γάμο απέκτησε 5 παιδιά τόν Δημήτριο,τόν Ιωάννη, τήν Αικατερίνη,τόν Αθανάσιο καί τήν Ματή.
Απεβίωσε στίς 30-6-1975 σέ ηλικία 83 ετών.Ηταν κατ΄επάγγελμα κτηνοτρόφος, Ηταν εξαιρετικά καλλίφωνος,ειδικά στά κλέφτικα,καί επιτραπέζια δημοτικά τραγούδια.
Συμμετείχε καί αυτός μαζί μέ τήν Πανάγιω Καλύβα,τόν Ιωάννη Παλιάτσιο κ.α.
στήν καταγραφή τών δημοτικών τραγουδιών τού Κρόκου στήν εκπομπή τού
τότε ραδιοφωνικού σταθμού Θεσ/νίκης,καί στήν εκπομπή τού Τάκη Σαμαρά
''Δημοτικοί αντίλαλοι'' Τραγούδια τής Μακεδονίας.
Οντως εξαιρετικά καλλίφωνος οπως ήταν φυσικό είναι νά ήταν καλεσμένος σά
διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις ,γάμοι,αρραβώνες,βαπτήσεις,γιορτάσια.
Καί κατά ομολογία τού γιού του Ιωάννη συμμετείχε ( πράγμα σπάνιο γιά άνδρα)
ακόμη καί ως μοιρολογητής σέ κηδείες.Τό δέ παρατσούκλι του ( Γούτας ) δέν
γνωρίζουμε τό πώς τού τό κόλλησαν.
Υ.Γ. Τό 1971 μαθητής τότε τής Ε' τάξης γυμνασείου πήγα στό σπίτι του καί μού
τραγούδησε πάρα πολλά τραγούδια,μαγνητόφωνο δυστυχώς δέν είχα,αλλά
κατέγραψα τούς στίχους.Δυστυχώς από κάποιες συγκερίες χάθηκε τό τετράδιο
καί έτσι χάθηκαν καί οι στίχοι. Λάθος μου μεγάλο,πού δέν τούς διαφύλαξα.
Αφήγηση: Kαλύβας Νίκος

ΠΑΝΑΓΙΩ  ΓΑΤΑ

Γεννήθηκε τό 1933 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς της ηταν ο Νικόλαος καί η Βαγγελή Καραστέργιου.
Παντρεύτηκε στίς 11/12/1960 τόν Νικόλαο Γάτα από τήν Κάτω Κώμη οικοδόμος καί αχθομεταφορέας
στό επάγγελμα,μέ τόν οποίο απέκτησε τρία παιδιά,τήν Βαϊα,τήν Ευαγγελία καί τόν Αντώνη γνωστό χοροδιδάσκαλο παραδοσιακών χορών.
Γνωστή σέ ολους μας η χειροτεχνία της στά παραδοσιακά υφαντά,πλεκτά,κεντιματα καί αλλα. Καλίφωνος
συμμετείχε σέ πολλές κοινωνικές
εκδηλώσεις οπως νυχτέρια,αρραβώνες,γιορτές,
μουχαμπέτια κ.λ.π.

Αφήγηση: Καλύβας Νικόλαος

 ΤΣΑΜΠΟΥΡΑ ΖΩΗ ( ΖΗΣΩ)

Γεννήθηκε τό 1920 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς της ηταν ο Κων/νος καί η Πανάγιω Κύρου παντρεύτηκε στίς 17-12-1939 τόν Αθανάσιο Τσάμπουρα μέ τόν οποίο απέκτησε 4 παιδιά,τόν Δημήτριο,τόν Κων/νο,τήν Παναγιώτα καί τήν Ευαγγελία. Απεβίωσε στίς 16/6/2004 σέ ηλικία 84 ετών εξαιρετική καλλίφωνος καί γνώστης πολλών παλαιών τραγουδιών. Συμμετείχε μαζί μέ τήν Αικατερίνη Καλύβα στήν πτυχειακή εργασία τής Ιωάννας Κύρου μέ τίτλο '' Δημοτική λαογραφία τού Κρόκου ''.

Αφήγηση: Καλύβας Νικόλαος

ΠΑΝΑΓΙΩ ΚΑΛΥΒΑ ( ΨΑΡΟΥ )

-Γεννήθηκε τό 1903 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς της ηταν ο Κων/νος καί η Αικατερίνη Πατσιλιά.
Παντρεύτηκε στίς 27/12/1925 τόν Αθανάσιο Καλύβα ξυλουργό-κτίστη στό επάγγελμα.
Απέκτησαν 6 παιδιά ,τόν Κων/νο,τόν Σωτήριο,τόν Αλέξανδρο,τήν Φωτεινή, τήν Δέσποινα καί τήν Ειρήνη.
Απεβίωσε στίς 24/4/1981 σέ ηλικία 78 ετών.
Η Πανάγιω Καλύβα διέθεται πλούσια ψυχικά καί καλλιτεχνικά χαρίσματα.Ηταν ανθρωπος '' έξω καρδιά '' πού λένε.
Οσον αφορά τίς τραγουδιστικές τηςοικανότητες φαίνεται από τό οτι στά μέσα τής δεκαετίας τού 60 μαζί μέ τούς
συγχωριανούς της Κύρου Νικόλαο καί Ιωάννη Παλιάτσιο,καί αλλουςπρωταγωνίστησε στήν καταγραφή τοπικών
δημοτικών τραγουδιών τού Κρόκου Κοζάνης στήν εκπομπή τού τότε Ραδιοφωνικού σταθμού Θεσσαλονίκης καί στήν εκπομπή
τού Τάκη Σαμαρά '' Δημοτικοί Αντίλαλοι '', τραγούδια τής Μακεδονίας.
Συμμετείχε,ως καλεσμένη,σέ πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις τού χωριού οπως γάμοι,αρραβώνες,βαπτίσεις,νυχτέρια,μοιρολόγια
σέ κηδίες.Τό δέ παρατσούκλι της ( ψαρού ) μάλλον τής τό κόλλησαν επειδή προφανώς αναφερεται σέ κάποιο γεγονός-αδυναμία
στιγμής πού εχει σχέση μέ τήν λέξη ψάρι.

Αφήγηση: Καλύβας Νικόλαος

ΚΑΛΥΒΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ( ΚΑΤΙΝΑ)

Γεννήθηκε τό 1920 στόν Κρόκο Κοζάνης γονείς της ήταν ο Νικόλαος καί η Πανάγιω Κύρου.
Παντρεύτηκε σέ νεαρή ηλικία 17 ετών στίς 4/7/1937 τόν Ματθαίο Καλύβα γεωργοκτηνοτρόφο καί περιστασιακό εργάτη,μέ τόν οποίο απέκτησαν 7 παιδιά,τρεία εκ τών οποίων απεβίωσαν.Εν ζωή είναι ο Ζήσης,η Μαρία,ο Σπυρίδων καί ο Δημήτριος (γνωστός στό χωριό ως Νίκος.)
Απεβίωσε στίς 13/2/2003 σέ ηλικία 83 ετών.
Εξαιρετικά καλλίφωνος καί γνώστης πολλών καί παλαιών τραγουδιών.Συμμετείχε μαζί μέ τήν Τάμπουρα Ζωή (Ζήσω) στήν πτυχιακή εργασία τής Ιωάννας Κύρου
μέ τίτλο ''Δημοτική Λαογραφία τού Κρόκου''.
Γιά πάρα πολλά χρόνια τραγουδούσε κάθε χρόνο τήν μεγάλη Πέμτη τό μοιρολόϊ τής Παναγιάς '' Σήμερα μαύρος ουρανός,σήμερα μαύρη μέρα.......'' μπροστά στόν  ταυρωμένο.Κατα ομολογίαν παλαιών συμμαθητών της καί τής ίδιας ήταν αριστη μαθήτρια στό σχολείο,καί παρ΄ολες τίς εκκλήσεις τών τότε διδασκάλων της Λελέκη καί Αγγελικής πρός τόν πατέρα της νά συνεχίσει γιατί τότε ελεγαν πώς τά κορίτσια είναι γιά νοικοκυριό καί όχι γιά γράμματα, πράγμα πού φαίνεται καί από τό γεγονός ότι παντευτηκε πολύ νέα.
Απ΄οτι θυμάμαι σέ όλες τίς φάσεις τής ζωής της τραγουδούσε πάντα στόν αργαλειό στό πλέξιμο.
Ζητώ συγνώμη πού δέν μπόρεσα νά καταγράψω τήν φωνή καί τά τραγούδια της,καί συγχαίρω τήν
Ιωάννα Κύρου γιά τήν προσπάθεια καί τήν εργασία πού έκανε.Ως εξαιρετική τραγουδίστρια συμμετείχε σέ πάρα πολλές κοινωνοικές εκδηλώσεις, σέ γάμους ,αρραβώνες,βαπτίσεις,νυχτέρια,γιορτάσια,γλέντια,ακόμη καί ως μοιρολογίστρα σέ κηδείες.
Γενικώς δέν χαλούσε τό χατήρι κάποιον όταν τήν ζητούσε νά πεί ενα τραγούδι.

Αφήγηση: Καλύβας Νικόλαος

ΠΑΛΙΑΤΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Γεννήθηκε τό 1915 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς του ήταν  Παρασκευάς καί
η Βασιλική Παλιάτσιου. Παντρεύτηκε στίς 20/9/1941 τήν Χρυσάνθη τό γένος Αθανασίου Κατσέλα,μέ τήν οποία απέκτησαν 5 παιδιά,τήν Βασιλική,τόν Παρασκευά,τόν Σπυρίδωνα,τήν Βαία καί τήν Ευάγγελία.
Κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφος αλλά καί αλλα περιστασιακά επαγγελματα.Ηταν φιλίσυχος ανθρωπος καί χαμηλών τόνων,μετρίου αναστήματος έως κοντός,αλλά ψηλός σέ καλλιφωνία.
Συμμετείχε καί αυτός μαζί μέ τήν Πανάγιω Καλύβα ( Ψαρού ) στήν καταγραφή τών δημοτικών τραγουδιών τού Κρόκου στήν εκπομπή τού Ραδιοφωνικού σταθμού Θεσ/νίκης καί στήν εκπομπη τού Τάκη Σαμαρά ''Δημοτικοί αντίλαλοι Δημοτικά τραγούδια τής Μακεδονίας,,στά μέσα τής δεκαετίας τού 1960. Σάν καλλίφωνος πού ήταν λογικό είναι νά συμμετείχε σέ διάφορες κοινονικές εκδηλώσεις όπως  γάμους,αρραβώνες,βαπτίσεις,γλέντια