ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΠΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ ΚΡΟΚΟΥ

ΚΥΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ( ΓΟΥΤΑΣ
Γεννήθηκε τό 1892 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς του ήταν ο Ιωάννης καί η Βασιλική Κύρου. Επισήμως στά δημοτολόγια εμφανίζεται ότι έκανε έναν γάμο.Κατά ομολογία όμως τού γιού του Ιωάννη φαίνεται ότι έκανε δύο γάμους.
Ο πρώτος γάμος έγινε μέ τήν Νίτσα τό γένος Βλάχου΄,από τόν οποίο απέκτησε μία κόρη τήν Βαϊα.
Ο επίσημος γάμος πού φαίνεται στά δημοτολόγια έγινε στίς 15-5-1929 μέ τήν Ιωάννα τό γένος Μπέμπα από τήν Κάτω Κώμη,από αυτόν τόν γάμο απέκτησε 5 παιδιά τόν Δημήτριο,τόν Ιωάννη, τήν Αικατερίνη,τόν Αθανάσιο καί τήν Ματή.
Απεβίωσε στίς 30-6-1975 σέ ηλικία 83 ετών.Ηταν κατ΄επάγγελμα κτηνοτρόφος, Ηταν εξαιρετικά καλλίφωνος,ειδικά στά κλέφτικα,καί επιτραπέζια δημοτικά τραγούδια.
Συμμετείχε καί αυτός μαζί μέ τήν Πανάγιω Καλύβα,τόν Ιωάννη Παλιάτσιο κ.α.
στήν καταγραφή τών δημοτικών τραγουδιών τού Κρόκου στήν εκπομπή τού
τότε ραδιοφωνικού σταθμού Θεσ/νίκης,καί στήν εκπομπή τού Τάκη Σαμαρά
''Δημοτικοί αντίλαλοι'' Τραγούδια τής Μακεδονίας.
Οντως εξαιρετικά καλλίφωνος οπως ήταν φυσικό είναι νά ήταν καλεσμένος σά
διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις ,γάμοι,αρραβώνες,βαπτήσεις,γιορτάσια.
Καί κατά ομολογία τού γιού του Ιωάννη συμμετείχε ( πράγμα σπάνιο γιά άνδρα)
ακόμη καί ως μοιρολογητής σέ κηδείες.Τό δέ παρατσούκλι του ( Γούτας ) δέν
γνωρίζουμε τό πώς τού τό κόλλησαν.
Υ.Γ. Τό 1971 μαθητής τότε τής Ε' τάξης γυμνασείου πήγα στό σπίτι του καί μού
τραγούδησε πάρα πολλά τραγούδια,μαγνητόφωνο δυστυχώς δέν είχα,αλλά
κατέγραψα τούς στίχους.Δυστυχώς από κάποιες συγκερίες χάθηκε τό τετράδιο
καί έτσι χάθηκαν καί οι στίχοι. Λάθος μου μεγάλο,πού δέν τούς διαφύλαξα.
Αφήγηση: Kαλύβας Νίκος

ΠΑΝΑΓΙΩ  ΓΑΤΑ

Γεννήθηκε τό 1933 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς της ηταν ο Νικόλαος καί η Βαγγελή Καραστέργιου.
Παντρεύτηκε στίς 11/12/1960 τόν Νικόλαο Γάτα από τήν Κάτω Κώμη οικοδόμος καί αχθομεταφορέας
στό επάγγελμα,μέ τόν οποίο απέκτησε τρία παιδιά,τήν Βαϊα,τήν Ευαγγελία καί τόν Αντώνη γνωστό χοροδιδάσκαλο παραδοσιακών χορών.
Γνωστή σέ ολους μας η χειροτεχνία της στά παραδοσιακά υφαντά,πλεκτά,κεντιματα καί αλλα. Καλίφωνος
συμμετείχε σέ πολλές κοινωνικές
εκδηλώσεις οπως νυχτέρια,αρραβώνες,γιορτές,
μουχαμπέτια κ.λ.π.

Αφήγηση: Καλύβας Νικόλαος

 ΤΣΑΜΠΟΥΡΑ ΖΩΗ ( ΖΗΣΩ)

Γεννήθηκε τό 1920 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς της ηταν ο Κων/νος καί η Πανάγιω Κύρου παντρεύτηκε στίς 17-12-1939 τόν Αθανάσιο Τσάμπουρα μέ τόν οποίο απέκτησε 4 παιδιά,τόν Δημήτριο,τόν Κων/νο,τήν Παναγιώτα καί τήν Ευαγγελία. Απεβίωσε στίς 16/6/2004 σέ ηλικία 84 ετών εξαιρετική καλλίφωνος καί γνώστης πολλών παλαιών τραγουδιών. Συμμετείχε μαζί μέ τήν Αικατερίνη Καλύβα στήν πτυχειακή εργασία τής Ιωάννας Κύρου μέ τίτλο '' Δημοτική λαογραφία τού Κρόκου ''.

Αφήγηση: Καλύβας Νικόλαος

ΠΑΝΑΓΙΩ ΚΑΛΥΒΑ ( ΨΑΡΟΥ )

-Γεννήθηκε τό 1903 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς της ηταν ο Κων/νος καί η Αικατερίνη Πατσιλιά.
Παντρεύτηκε στίς 27/12/1925 τόν Αθανάσιο Καλύβα ξυλουργό-κτίστη στό επάγγελμα.
Απέκτησαν 6 παιδιά ,τόν Κων/νο,τόν Σωτήριο,τόν Αλέξανδρο,τήν Φωτεινή, τήν Δέσποινα καί τήν Ειρήνη.
Απεβίωσε στίς 24/4/1981 σέ ηλικία 78 ετών.
Η Πανάγιω Καλύβα διέθεται πλούσια ψυχικά καί καλλιτεχνικά χαρίσματα.Ηταν ανθρωπος '' έξω καρδιά '' πού λένε.
Οσον αφορά τίς τραγουδιστικές τηςοικανότητες φαίνεται από τό οτι στά μέσα τής δεκαετίας τού 60 μαζί μέ τούς
συγχωριανούς της Κύρου Νικόλαο καί Ιωάννη Παλιάτσιο,καί αλλουςπρωταγωνίστησε στήν καταγραφή τοπικών
δημοτικών τραγουδιών τού Κρόκου Κοζάνης στήν εκπομπή τού τότε Ραδιοφωνικού σταθμού Θεσσαλονίκης καί στήν εκπομπή
τού Τάκη Σαμαρά '' Δημοτικοί Αντίλαλοι '', τραγούδια τής Μακεδονίας.
Συμμετείχε,ως καλεσμένη,σέ πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις τού χωριού οπως γάμοι,αρραβώνες,βαπτίσεις,νυχτέρια,μοιρολόγια
σέ κηδίες.Τό δέ παρατσούκλι της ( ψαρού ) μάλλον τής τό κόλλησαν επειδή προφανώς αναφερεται σέ κάποιο γεγονός-αδυναμία
στιγμής πού εχει σχέση μέ τήν λέξη ψάρι.

Αφήγηση: Καλύβας Νικόλαος

ΚΑΛΥΒΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ( ΚΑΤΙΝΑ)

Γεννήθηκε τό 1920 στόν Κρόκο Κοζάνης γονείς της ήταν ο Νικόλαος καί η Πανάγιω Κύρου.
Παντρεύτηκε σέ νεαρή ηλικία 17 ετών στίς 4/7/1937 τόν Ματθαίο Καλύβα γεωργοκτηνοτρόφο καί περιστασιακό εργάτη,μέ τόν οποίο απέκτησαν 7 παιδιά,τρεία εκ τών οποίων απεβίωσαν.Εν ζωή είναι ο Ζήσης,η Μαρία,ο Σπυρίδων καί ο Δημήτριος (γνωστός στό χωριό ως Νίκος.)
Απεβίωσε στίς 13/2/2003 σέ ηλικία 83 ετών.
Εξαιρετικά καλλίφωνος καί γνώστης πολλών καί παλαιών τραγουδιών.Συμμετείχε μαζί μέ τήν Τάμπουρα Ζωή (Ζήσω) στήν πτυχιακή εργασία τής Ιωάννας Κύρου
μέ τίτλο ''Δημοτική Λαογραφία τού Κρόκου''.
Γιά πάρα πολλά χρόνια τραγουδούσε κάθε χρόνο τήν μεγάλη Πέμτη τό μοιρολόϊ τής Παναγιάς '' Σήμερα μαύρος ουρανός,σήμερα μαύρη μέρα.......'' μπροστά στόν  ταυρωμένο.Κατα ομολογίαν παλαιών συμμαθητών της καί τής ίδιας ήταν αριστη μαθήτρια στό σχολείο,καί παρ΄ολες τίς εκκλήσεις τών τότε διδασκάλων της Λελέκη καί Αγγελικής πρός τόν πατέρα της νά συνεχίσει γιατί τότε ελεγαν πώς τά κορίτσια είναι γιά νοικοκυριό καί όχι γιά γράμματα, πράγμα πού φαίνεται καί από τό γεγονός ότι παντευτηκε πολύ νέα.
Απ΄οτι θυμάμαι σέ όλες τίς φάσεις τής ζωής της τραγουδούσε πάντα στόν αργαλειό στό πλέξιμο.
Ζητώ συγνώμη πού δέν μπόρεσα νά καταγράψω τήν φωνή καί τά τραγούδια της,καί συγχαίρω τήν
Ιωάννα Κύρου γιά τήν προσπάθεια καί τήν εργασία πού έκανε.Ως εξαιρετική τραγουδίστρια συμμετείχε σέ πάρα πολλές κοινωνοικές εκδηλώσεις, σέ γάμους ,αρραβώνες,βαπτίσεις,νυχτέρια,γιορτάσια,γλέντια,ακόμη καί ως μοιρολογίστρα σέ κηδείες.
Γενικώς δέν χαλούσε τό χατήρι κάποιον όταν τήν ζητούσε νά πεί ενα τραγούδι.

Αφήγηση: Καλύβας Νικόλαος

ΠΑΛΙΑΤΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Γεννήθηκε τό 1915 στόν Κρόκο Κοζάνης,γονείς του ήταν  Παρασκευάς καί
η Βασιλική Παλιάτσιου. Παντρεύτηκε στίς 20/9/1941 τήν Χρυσάνθη τό γένος Αθανασίου Κατσέλα,μέ τήν οποία απέκτησαν 5 παιδιά,τήν Βασιλική,τόν Παρασκευά,τόν Σπυρίδωνα,τήν Βαία καί τήν Ευάγγελία.
Κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφος αλλά καί αλλα περιστασιακά επαγγελματα.Ηταν φιλίσυχος ανθρωπος καί χαμηλών τόνων,μετρίου αναστήματος έως κοντός,αλλά ψηλός σέ καλλιφωνία.
Συμμετείχε καί αυτός μαζί μέ τήν Πανάγιω Καλύβα ( Ψαρού ) στήν καταγραφή τών δημοτικών τραγουδιών τού Κρόκου στήν εκπομπή τού Ραδιοφωνικού σταθμού Θεσ/νίκης καί στήν εκπομπη τού Τάκη Σαμαρά ''Δημοτικοί αντίλαλοι Δημοτικά τραγούδια τής Μακεδονίας,,στά μέσα τής δεκαετίας τού 1960. Σάν καλλίφωνος πού ήταν λογικό είναι νά συμμετείχε σέ διάφορες κοινονικές εκδηλώσεις όπως  γάμους,αρραβώνες,βαπτίσεις,γλέντια

OIΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΒΙΟΣ & ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Μητερες με τα παιδια τους απο
την Καισαρεια

Παλιοτερα οι οικογενειες  ηταν πολυμελεις.Καθε παντρεμενο ζευγαρι αποκτουσε πολλα παιδια και ολα μελη της πατρικης οικογενειας διεμεναν,ετρωγαν και κοιμουνταν κατω απο την ιδια στεγη (γονεις,παιδια,νυφες,εγγονια,παπουδες) με αρχηγο το γεννητορα πατερα. Γι αυτο η οικογενεια

Μεγαλη οικογενεια μετα το γαμο
στην Καισαρεια

αυτου του σχηματος λεγοταν πατ &ριαρχικη. Ολα τα μελη της πατριαρχικης οικογενειας ηταν υποχρεωμενα να υπακουουν και να πειθαρχουν στις προσταγες του πατερα και να αποινεμουν τον οφειλομενο σεβασμο στο προσωπο του.Η ανυπακοη στο αρχχηγο της οικογενειας ειχε σε πολλες περιπτωσεις σαν τιμημα την αποκληρωση του μελους αυτου απο τα πατρικα περουσιακα στοιχεια.Συμφωνα με τις αρχες και αντιληψεις της πατριαρχικης οικογενειας τα νεοτερα μελη της οφειλαν σεβασμο και υπακοη,οχι μονο στον πατερα- αρχηγο,αλλα γενικα και στα μεγαλυτερα σε ηλικια προσωπα του οικογενειακου περιβαλλοντος. Ο ρολος του πατερα ηταν συντονιστικος-παρεμβατικος.Αυτος ρυθμιζε το προγραμμα της καθημερινης εργασιας του καθε μελους της οικογενειας και εδινε τις γενικες κατευθυνσεις,σε καθε περιπτωση. Το φαινομενο της πολυτεκνιας δεν ηταν ουτε τυχαιο,ουτε συμπτωματικο και εχει την εξηγηση του.

Πατερας με τις κορες του,απο την Καισαρεια

Οφειλοταν κυριως στο γεγονος οτι οι πολλες γεωργικες και κτηνοτροφικες εργασιες απαιτουσαν πολλα εργατικα χερια.Η αναγκη αυτη ηταν ακομα μεγαλυτερη,αν λαβουμε υποψη μας οτι ολες σχεδον οι εργασιες ηταν χειρωνακτικες και επιπονες και γινονταν χωρις τη βοηθεια μηχανηματων και εργαλειων.  Στις μερες μας,λογω των οικονομικων ,κοινωνικων και πολιτιστικων αντιληψεων,που επικρατουν,οι πολυμελεις οικογενειες ειναι παρελθον.

Ο ΑΡΡΑΒΩΝΑΣ
Ο παραδοσιακος αρραβωνας ηταν μια απλη διαδικασια και χωρις πολλες τυμπανοκρουσιες. Το ζητημα αυτο ηταν ουσιαστικα υποθεση των γονιων,τοσο απο τη μερια του αγοριου-υποψηφιου γαμπρου-οσο και του κοριτσιου- υποψηφιας νυφης. Αρραβωνες που συναπτονταν υστερα απο ερωτικο δεσμο ηταν σπανιο φαινομενο. Οταν καποιο αγορι ηταν σε ηλικια γαμου εψαχναν να βρουν την καταλληλη κοπελα για νυφη τους. Τα κριτηρια για την εκλογη της νυφης κατα βαση ηταν δυο. Πρωτο να εχει καλη εξωτερικη εμφανιση και δευτερο να προερχεται απο καλη οικογενεια,δηλαδη απο νοικοκυραιους με καλο ονομα και καποια σχετικη κτηματικη περιουσια.

Αρραβωνιασμενα ζευγαρια απο την
Καισαρεια

Οταν πλεον οι γονεις του αγοριου αποφασιζαν την εκλογη καποιας νυφης εβαζαν τον προξενητη να μεσολαβησει με τους γονεις της υποψηφιας νυφης. Αν η μεσολαβηση ειχε θετικο αποτελεσμα τοτε οι γονεις των παιδιων εδιναν το λογο οτι θα γινει ο αρραβωνας. Μεσα στη συμφωνια ηταν και το ταξιμο προικας (κοι.ναχτι η γαριλικι ) εκ μερους των γονιων του αγοριου για τη νυφη. Η προικα εκφραζοταν ειτε σε καποιο χρηματικο ποσο,ειτε σε καποια ταγαρια σιταρι. Η οριστικη συναψη του αρραβωνα επισημοποιουνταν με την αλλαγη σημαδιων (βερες,κλωναρια βασιλικου,λουκουμια,γλυκα και αλλα ). Στα αρραβωνιασματα ελεγαν αναμεσα σε αλλα και το εξης τραγουδι: <<Πουσουν περιστερουλα μου τοσον καιρο χαμενη, ημουν στους καμπους ποβουσκα και στα βουνα λαλουσα>>.

O ΓΑΜΟΣ

Νιοπαντρο ζευγαρι απο
την Καισαρεια

O γαμος ειναι το κατ΄εξοχην σημαντικο γεγονος της ζωης του ανθρωπου,δεδομενου οτι αποτελει την αφετερια για τη δημιουργια οικογενειας,την αποκτηση τεκνων και τα συνακολουθα. Ειναι ενα πολυ ευχαριστο γεγονος,που κατα την τελεση του,δημιουργει κλιμα ευφοριας,χαρας και συγκινησης,τοσο στο συγγενικο περιβαλλον των μελλονυμφων,οσο και στους καλεσμενους. Αυτος ειναι και ο λογος,που παντοτε ο γαμος συνοδευεται με πολυ κεφι,γλεντι και ξεφαντωμα. Η Ορθοδοξη εκκλησια,πριν απο πολλους αιωνες,αναγνωρισε το γαμο ως μεγα μυστηριο και καθιερωσε ειδικη Ακολουθια κατα την τελεση του.

 Παραδοσιακος γαμος

Μεταφορα γαμπρου και νυφης με
αλογα στην Καισαρεια

Παλιοτερα ο γαμος λεγοταν Χαρα και συνοδευοταν με πολλη ευθυμια, κεφι,ευωχια(κρασοκατανυξη),χορους και τραγουδια και ενα πλουσιο τελετουργικο με τη συνοδεια παντοτε λαικων οργανων και τη συμμετοχη ολων των κατοικων του χωριου. Ο γαμος κατα παγια τακτικη γινοταν την Κυριακη,εκτος κι΄αν υπηρχαν ειδικοι λογοι,που υποχρεωναν την τελεση του σε καποια αλλη μερα της εβδομαδας. Εκτος απο τους αμεσους συγγενεις του γαμπρου και της νυφης πρωταγωνιστικο ρολο στο γαμο επαιζαν ο κουμπαρος (κοι.νουνος),βαφτιστικος του γαμπρου και τα μπρατιμια,συγγενικα προσωπα,που εκαμναν κουμαντο καθ΄ολη τη διαρκεια του γαμου. Το γενικο προσταγμα ειχε ο κουμπαρος και για να γινει οποιαδηποτε γαμηλια πραξη επρεπε να ζητανε την αδεια του (το ιζινι). Τα γαμηλια εδεσματα ηταν πλουσια,ενω το ντοπιο γλυκοπιοτο κρασι ερρεε αφθονο.

Γαμος με φλαμπουρο στην
Καισαρεια

Κατα την διαρκεια του γαμου και σε διαφορες γαμηλιες πραξεις (π.χ.ζυμωμα ψωμιων,στολισμα της νυφης,ξυρισμα του γαμπρου και αλλα) γυναικες και ανδρες του χωριου,που συμετειχαν στο γαμο τραγουδουσαν γαμηλια τραγουδια. Τελος θα πρεπει να αναφερουμε οτι ο παραδοσιακος γαμος πλαισιωνοταν με πολλα γραφικα εθιμα,που ολα τους ειχαν καποια συμβολικη σημασια.Μεταξυ των εθιμων ηταν και η χρηση του φλαμπουρου της εκκλησιας,οπου στο σταυρο του εμπηγαν τρια μηλα και τα κρατουσαν μεχρι τη ληξη του γαμου.

  

Η γεννηση και η βαφτιση των παιδιων:

Βαπτιση στην Καισαρεια

Νεαρη γυναικα με το
μωρο της

Η γεννηση ενος παιδιου ειναι πολυ σημαντικο γεγονος για καθε οικογενεια. Ειναι κατι που φερνει χαρα και ευτυχια στους γεννητορες και τους οικειους τους. Στις πρωτες μερες της γεννησης,γυναικες του χωριου, συγγενεις και φιλες της λεχωνας,την επισκεπτονται στο σπιτι και της ευχονται να ζησει το παιδι της. Μαζι τους παλιοτερα εφερναν σαν δωρο ενα μεγαλο ψωμι του ταψιου ( μπουγατσα ) και λουκουμαδες με ζαχαρη η μελι ( λαγγιτες η πιτλιδες). Συνηθως η μητερα της λεχωνας της εφερνε και ατζεμ πιλαφι. Στις μερες μας εκτος απο τα προαναφερθεντα δωρα οι γυναικες φερνουν για τα νεογεννητα παιδικα ειδη ρουχισμου,γλυκα,λουλουδια και αλλα. Οι λεχωνες παραμενουν στο σπιτι χωρις εξοδο για δουλεια εικοσι μερες. Την εικοστη μερα καλουν στο σπιτι τον εφημεριο της ενοριας για να διαβασει τη σχετικη ευχη. Με την συμπληρωση σαραντα ημερων λοχειας οι μητερες παιρνουν τα παιδια στην αγκαλια τους και τα φερνουν στην εκκλησια για να αγιαστουν απο την εκκλησια. Εδω τα βαζουν μπροστα στην εικονα της Παναγιας

Μωρο στην κολυμπηθρα
Καισαρεια

και ο ιερεας διαβαζει τη σχετικη ευχη στη μητερα. Αν το νεογεννητο ειναι αγορι τοτε το φερνει μεσα στο Αγιο Βημα και το γυριζει τρεις φορες γυρο απο την  Αγια Τραπεζα.Αν ομως ειναι κοριτσι δεν το περναει μεσα στο Αγιο Βημα-για δογματικους λογους-αλλα το αφηνει μπροστα στην εικονα της Παναγιας και απο κει το παιρνει η μητερα του.   Η βαφτιση γινεται σημερα στον ενοριακο Ναο  η σε καποιο εξωκλησι του χωριου παρουσια των γονεων,συγγενων και φιλων.Στα παλιοτερα χρονια η βαφτιση γινοταν χωρις την παρουσια της μητερας.Αυτη παρεμενε στο σπιτι και οταν τελειωνε το μυστηριο,νεαρα παιδια εσπευδαν να της ανακοινωσουν το ονομα του παιδιου. Εκεινη περιχαρης τα εδινε τα <<συχαρικια>>,δηλαδη καποιο νομισμα.Στις μερες μας συμφωνα με τη συνεχιζομενη εκκλησιαστικη Παραδοση,οταν πλεον βαφτιστει το παιδι το φερνει η μητερα του στην εκκλησια για να λειτουργηθει και να <<κοινωνησει>>τη θεια μεταληψη σε τρεις συνεχομενες Κυριακες.

 

ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ & ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Το Πάσχα στον Τσιαρτσιαμπα γιορτάζεται σχεδόν με τον ίδιο τρόπο που γιορτάζεται σε όλα τα μέρη της Ελλάδος. Εκτός από το καθαρά τυπικό θρησκευτικό λειτουργικό στα έθιμα περιλαμβάνεται το κόκκινο αυγό, το τσουρέκι, ο οβελίας κτλ. Παρʼ όλα αυτά υπάρχουν ορισμένα ιδιαίτερα έθιμα που μόνο στην περιοχή αυτη τηρούνται. Αυτά ειναι:

ΤΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ

Το χριστιανικό συμβολισμό του Πάσχα καθιέρωσε για πρώτη φορά ο Απόστολος Παύλος. Από την εποχή που οι χριστιανοί άρχισαν να γιορτάζουν το Πάσχα, διατήρησαν ορισμένα χαρακτηριστικά του Εβραϊκού, ενώ ταυτόχρονα προσέθεσαν άλλα. Αυτό φαίνεται από το πασχαλινό αρνί (οβελίας) και τα κόκκινα αυγά.

Πλούσια είναι η παράδοση για τον συμβολισμό των αυγών του Πάσχα. Στα Βυζαντινά χρόνια έφτιαχναν κουλούρα που στην μέση της είχε ένα κόκκινο αυγό. Το αυγό, από το οποίο βγαίνουν τα πουλιά, συμβολίζει την ζωή, ενώ το κόκκινο είναι το χρώμα της ζωής. Το βάψιμο των αυγών, για λατρευτικούς σκοπούς απαντάται σε διάφορους τόπους του κόσμου.

Πριν απο την γιορτή του Πάσχα, έχουμε μία περίοδο νηστείας 50 ημερών. Η τελευταία εβδομάδα πριν από την Κυριακή του Πάσχα είναι η Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών.


Η ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Σαράντα μέρες κράταγε η νηστεία πριν το Πάσχα γιατί τόσες νήστεψε και ο Χριστός στην έρημο. Αν τις μετρήσουμε από την Καθαρή Δευτέρα έως και το Μεγάλο Σάββατο είναι σαράντα. Τις τρεις πρώτες της Μεγάλης Εβδομάδας, μάλιστα, μερικές γυναίκες δεν έβαζαν στο στόμα τους τίποτα, ούτε καν ψωμί ή νερό και την τέταρτη έτρωγαν μόνο ειδικά φαγητά καρυδόπιτα, σούπα με φασόλια, πετιμέζι. Πόσο αργά περνούσε η σαρακοστή για όσους νήστευαν -και νήστευαν οι περισσότεροι.

Το Σάββατο του Λαζάρου
Το Σάββατο του Λαζάρου ο λαός μας γιορτάζει την πρώτη Λαμπρή. Την έγερση του φίλου του Χριστού του «αγέλαστου» Λάζαρου. Είναι η μέρα που ο Χριστός νίκησε το θάνατο.
Το Σάββατο του Λαζάρου θεωρείται μέρα του θανάτου και της ζωής. Σε κάποια χωριά μάλιστα οι αγρότες δεν μαζεύουν τη σοδιά τους γιατί φοβούνται ότι οι καρποί της γης φέρουν τον θάνατο μέσα τους.

ΟΙ ΛΑΖΑΡΙΝΕΣ



Λαζαρινες απο την Καισαρεια



Λαζαρινες απο τον Κροκο

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας γιορτάζουν τους Λαζάρους. Στην περιοχή του Τσιαρτσιαμπά συναντούμε τις «ΛΑΖΑΡΙΝΕΣ».

Την παραμονή της γιορτής, οι Λαζαρίνες ξεχύνονταν στα χωράφια έξω από τα χωριά για να μαζέψουν λουλούδια που με αυτά θα στόλιζαν το καλαθάκι τους την άλλη μέρα ντυμένες με τοπικές ενδυμασίες φορώντας ειδική στολή. Γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το Λάζαρο και εισέπρατταν μικρό φιλοδώρημα, χρήματα, αυγά, φρούτα ή άλλα φαγώσιμα.



Λαζαρινες απο την Ανω Κωμη

Τα έθιμα του Λαζάρου στα χρόνια της σκλαβιάς είχαν κοινωνική σκοπιμότητα Στις γυναίκες και ιδίως στα νέα κορίτσια που δεν έβγαιναν συχνά έξω από το σπίτι επειδή τα ήθη της εποχής και ο φόβος της αρπαγής τους από τους Τούρκους τις περιόριζαν, δίνονταν κάποιες ελευθερίες: γίνονταν αλληλογνωριμίες και νυφοδιαλέγματα και σε λίγο καιρό ακολουθούσαν τα προξενιά, τα αρραβωνιάσματα και οι  γάμοι.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ

Να μερικά από τα παραδοσιακά  κάλαντα του τόπου μας, τα οποία ντύνουν γλυκές μελωδίες, που δυστυχώς το χαρτί δεν μπορεί να τις αποδώσει.

Παραδοσιακα καλαντα απο τον πολυ καλο γνωστη της εποχης του στον οικισμο Καισαρειας, το παρατσουκλι του ηταν Νασιωκας,ενω το πραγματικο του ονομα: Θωμας Ρουσοπουλος,τον χασαμε πριν πολλα χρονια, αλλα θα μεινει μαζι μας μεσα απο τα βιντεο με τα τοσο σπουδαια τραγουδια και αφηγησεις του.

.